Acid

I. Khái niệm acid

Ví dụ: Khí hydrogen chloride (HCl) khi tan vào nước sẽ xảy ra quá trình:

HCl → H⁺ + Cl^-

Vì vậy trong nước, HCl được gọi là hydrochloric acid.

• Một số acid thường gặp như sulfuric acid H₂SO₄, acetic acid CH₃COOH,...

Phân tử HCl	Phân tử HNO3	Phân tử H2SO4

Hình 1: Mô hình phân tử của một số acid

• Tên gọi một số acid và gốc acid tương ứng được thể hiện trong bảng sau:

II. Tính chất hoá học của acid

1. Acid làm đổi màu chất chỉ thị

Quỳ tím là chất chỉ thị màu dùng để nhận biết dung dịch acid.

Hình 2: Dung dịch HCl làm quỳ tím đổi màu

2. Acid tác dụng với kim loại

Ví dụ:

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂↑

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂↑

Hình 3: Zinc tác dụng với dung dịch HCl

Lưu ý: Riêng dung dịch HNO₃, dung dịch H₂SO₄ đặc tác dụng với kim loại sẽ được học sau.

Mở rộng:

• Acid dạ dày rất cần cho việc tiêu hoá thức ăn. Tuy nhiên nếu dư thừa acid có thể tăng nguy cơ các vấn đề khác như trào ngược, viêm loét, xuất huyết dạ dày, … thậm chí là ung thư dạ dày.

Hình 4: Bệnh về dạ dày do dư thừa acid

• Hiện tượng mưa acid là một trong những hiện tượng tự nhiên. Quá trình đốt nhiên liệu sinh ra các khí độc hại như SO₂ và NO₂. Các phản ứng hoá học xảy ra khi các khí SO₂ và NO₂ hoà tan trong hơi nước của không khí tạo thành H₂SO₄ và HNO₃. Các phân tử này hoà tan trong nước mưa tạo thành acid và rơi xuống khi trời mưa. Mưa acid sẽ phá huỷ các vật liệu làm bằng kim loại, làm giảm tuổi thọ các công trình xây dựng, làm hỏng bề mặt bằng đá của các công trình xây dựng, di tích lịch sử.

Hình 4: Quá trình hình thành mưa acid

III. Ứng dụng của một số acid thông dụng

• Từ acetic acid (CH₃COOH), người ta có thể chế tạo ra được các sản phẩm phục vụ đời sống.

Hình 5: Một số ứng dụng của acetic acid

• Một số ứng dụng của H₂SO₄ và HCl được thể hiện trong ảnh sau:

Sản xuất phẩm nhuộm	Sản xuất chất tẩy rửa	Chế biến dầu mỏ
Sản xuất acid	Chế tạo acquy	Chế tạo thuốc nổ
Sản xuất tơ sợi	Sản xuất phân bón	Sản xuất giấy

Hình 6: Một số ứng dụng của H₂SO₄ và HCl