Hệ nội tiết ở người

I. Các tuyến nội tiết

Một số tuyến nội tiết ở người gồm: tuyến yên, tuyến tùng, tuyến giáp, tuyến ức, tuyến trên thận, tuyến tuỵ, tuyến sinh dục (tinh hoàn ở nam giới và buồng trứng ở nữ giới).

Các tuyến nội tiết sản xuất hormone, được máu vận chuyển đến các cơ quan đích tham gia điều hoà các hoạt động sống của cơ thể.

Một số tuyến nội tiết ở người và chức năng của mỗi tuyến

II. Một số bệnh liên quan đến hệ nội tiết và cách phòng tránh

1. Bệnh tiểu đường

Tiểu đường là bệnh phổ biến hiện nay do rối loạn quá trình chuyển hoá carbohydrate, dẫn đến hàm lượng đường trong máu và nước tiểu tăng cao.

Bệnh tiểu đường gồm hai loại:

Tiểu đường loại I (còn gọi là tiểu đường phụ thuộc insulin)

+ Nguyên nhân: do to tế bào tuyến tụy không sản sinh đủ lượng insulin để chuyển hóa glucose thành glycogen dẫn đến hàm lượng glucose trong máu tăng cao, vượt ngưỡng tái hấp thu ở thận nên được bài tiết qua nước tiểu.

Tiểu đường loại II (còn gọi là tiểu đường không phụ thuộc insulin)

+ Nguyên nhân: do các tế bào gan và cơ không đáp ứng với hormone dẫn đến glucose không được chuyển hóa thành glycogen dự trữ.

Phòng tránh bệnh tiểu đường:

• Cần có chế độ ăn uống khoa học: không ăn nhiều các loại thức ăn chế biến sẵn hoặc có chứa hàm lượng đường, muối cao; không nên sử dụng đồ uống có gas, rượu, bia; ăn nhiều rau xanh;…
• Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao; kiểm soát cân nặng.
• Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng.
• Không tự ý dùng thuốc và tiến hành kiểm tra sức khỏe định kì.

2. Bệnh bướu cổ do thiếu iodine

Bướu cổ là bệnh lí do sự tăng lên về kích thước của tuyến giáp.

Nguyên nhân: do trong khẩu phần ăn hằng ngày thiếu iodine làm cho hormone thyroxine không được tiết ra, lúc này tuyến yên sẽ tiết hormone TSH kích thích tuyến giáp tăng cường hoạt động tạo ra sản phẩm và tích luỹ trong nang tuyến giáp ngày càng nhiều dẫn đến tuyến giáp phình to.

Phòng tránh: bổ sung iodine trong khẩu phần ăn hằng ngày giúp cơ thể sản sinh đủ lượng thyroxine.

3. Bệnh lùn và bệnh khổng lồ

Bệnh lùn và bệnh khổng lồ do hoạt động của tuyến yên bị rối loạn gây ảnh hưởng đến quá trình sản sinh hormone GH. Khi lượng hormone GH cao hơn mức bình thường sẽ kích thích sự phân chia mạnh mẽ của các tế bào sụn và tế bào tạo xương gây bệnh khổng lồ (cao hơn 2 m); ngược lại, khi lượng hormone GH thấp hơn mức bình thường sẽ gây bệnh lùn (thấp hơn 1,2 m)

4. Để phòng chống các bệnh về nội tiết

Cần có lối sống lành mạnh chế độ dinh dưỡng, lao động và nghỉ ngơi hợp lí; tránh tiếp xúc với các chất độc hại; thường xuyên luyện tập thể thao; khám sức khoẻ định kì để phát hiện sớm các bệnh nội tiết; ...