Thang pH

I. Thang pH

Hình 1: Giấy pH và thang đo pH

Các chất chỉ thị màu như giấy quỳ tím hay dung dịch phenolphthalein cho phép ta nhận biết được một dung dịch nào đó có tính acid hoặc base nhưng không giúp ta nhận biết được acid hay base có độ mạnh hay yếu.

Ví dụ: nước ép từ quả cam và chanh sẽ có vị chua khác nhau, do nước ép của chúng có độ acid khác nhau hay có pH khác nhau.

Vì thế, để xác định được độ acid hay base của dung dịch ở khoảng nào thì người ta dùng thang pH.

Hình 2: Thang pH

• Nếu pH < 7: dung dịch có môi trường acid, pH càng nhỏ, độ acid của dung dịch càng lớn.
• Nếu pH = 7: dung dịch có môi trường trung tính.
• Nếu pH > 7: dung dịch có môi trường base, pH càng lớn, độ base của dung dịch càng lớn.

Chú ý:

Ngoài cách sử dụng giấy pH, ta có thể dùng pH kế - một thiết bị tự động để xác định pH của dung dịch.

Hình 2: pH kế

II. pH và môi trường sống

pH của môi trường có ảnh hưởng đến đời sống của con người và các loài động, thực vật. Việc xác định giá trị pH phù hợp sẽ góp phần cải tạo môi trường, xây dựng và phát triển cho cơ thể sống.

Ví dụ:

• pH của máu người và động vật có giá trị gần như không đổi (một người khoẻ mạnh có giá trị pH của máu nằm trong khoảng từ 7,35 đến 7,45).
• Tại dạ dày có giá trị pH < 7. Vì nơi đây chứa dịch vị có tính acid mạnh (thành phần chủ yếu là HCl), lượng acid này có tác dụng tiêu hóa thức ăn nhanh đồng thời tiêu diệt các vi khuẩn có hại cho hệ thống tiêu hóa.
• Một số cây trồng như khoai tây thích hợp với đất chua (đất acid) có pH = 4,5 – 6; một số loại rau như xà lách, rau diếp lại thích hợp với đất kiềm có pH = 8 – 9.
• Loài cá có thể sinh trưởng và phát triển tốt trong môi trường có pH trong khoảng 7 – 8,5.

Mưa acid: Một số nơi ghi nhận lượng nước mưa có pH ≤ 5,6 (mưa acid), lượng nước mưa này tích tụ ở sông hồ có thể giết chế cá và nhiều vi sinh vật khác. Vì thế, để bảo vệ cây trồng và vật nuôi chúng ta phải lựa chọn hoặc cải tạo môi trường để có pH phù hợp. Ngoài ra mưa acid cũng là nguyên nhân phá hủy nhiều công trình xây dựng bằng kim loại.

Hình 5: Một số hậu quả của mưa acid