Đòn bẩy

I. Cấu tạo của đòn bẩy

Ví dụ: Dùng một thước gỗ và bút chì bố trí, ta dễ dàng nâng chồng sách lên khỏi mặt bàn với một lực nhỏ từ ngón tay.

Thước gỗ được sử dụng là một đòn bẩy.

Cấu tạo của đòn bẩy:

• Điểm tựa O. Đòn bẩy quay quanh điểm tựa này, còn được gọi là trục quay.
• Trọng lượng của vật cần nâng, kí hiệu là F₁, đặt vào điểm O₁ của đòn bẩy.
• Lực tác dụng, kí hiệu là F₂, đặt vào điểm O₂ của đòn bẩy.

Hình 1: Một đòn bẩy đơn giản

II. Ứng dụng của đòn bẩy trong thực tiễn

• Cách sử dụng đòn bẩy để nâng vật một cách dễ dàng:

Hình 2: Dùng đòn bẩy để nâng vật nặng

• Tuỳ theo sự sắp xếp về điểm tựa O, điểm đặt O₁ của trọng lượng F₁ và điểm đặt O₂ của lực tác dụng F₂, có ba loại đòn bẩy được sử dụng cho những mục đích khác nhau.

a) Đòn bẩy loại 1	b) Đòn bẩy loại 2	c) Đòn bẩy loại 3

Hình 3: Ba loại đòn bẩy

a) Cái kéo	b) Cái kẹp vỏ hạt	c) Cái bấm kim
d) Mái chèo	d) Xe cút kít	d) Cần câu cá

Hình 3: Một số ứng dụng đòn bẩy thường gặp

Mở rộng:

Trong cơ thể người, hệ thống xương và cơ bắp tạo thành các loại đòn bẩy khác nhau. Xương đóng vai trò là thanh của đòn bẩy, các khớp nối của xương là điểm tựa của đòn bẩy, cơ bắp cung cấp lực cho đòn bẩy hoạt động.

Hình 4: Các loại đòn bẩy trong cơ thể người