Cường độ dòng điện và hiệu điện thế

I. Cường độ dòng điện

Ampe kế

• Ampe kế (ammeter) là dụng cụ để đo cường độ dòng điện.

Hình 1: a) Một số loại ampe kế ; b) Kí hiệu của ampe kế

• Để đo cường độ dòng điện chạy qua thiết bị điện, người ta mắc ampe kế nối tiếp với thiết bị đó, sao cho dòng điện đi vào chốt dương và đi ra chốt âm của ampe kế.

Thí nghiệm 1: đo cường độ dòng điện qua một bóng đèn

Hình 2: Bố trí thí nghiệm đo cường độ dòng điện qua một bóng đèn

• Số chỉ của ampe kế là giá trị của cường độ dòng điện.
• Cường độ dòng diện là đại lượng đặc trưng cho độ mạnh, yếu của dòng điện.
• Cường độ dòng điện được kí hiệu bằng chữ I.
• Đơn vị đo cường độ dòng điện là ampe, kí hiệu là A. Để đo dòng điện có cường độ nhỏ, người ta dùng đơn vị miliampe, kí hiệu là mA.

1 mA = 0,01 A; 1 A = 1000 mA

II. Hiệu điện thế

Vôn kế

• Vôn kế (voltmeter) là dụng cụ để đo hiệu điện thế.

Hình 3: a) Một số loại vôn kế; b) Kí hiệu của vôn kế

• Mắc hai chốt vôn kế với hai cực của nguồn điện hoặc với hai đầu của thiết bị điện sao cho chốt (+) của vôn kế (chốt có màu đỏ) được nối với phía cực dương của nguồn điện trong mạch điện.
• Vôn kế được mắc song song với hai cực của nguồn điện hoặc song song với hai đầu của thiết bị điện.

Thí nghiệm 2: đo hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện

Hình 4: Bố trí thí nghiệm tìm hiểu hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện

• Số chỉ của vôn kế khi mắc vào hai cực dương và cực âm của nguồn điện đặc trưng cho khả năng sinh ra dòng điện của nguồn điện được gọi là hiệu điện thế của nguồn điện.
• Hiệu điện thế được kí hiệu bằng chữ U.
• Đơn vị đo hiệu điện thế là vôn, kí hiệu là V.
• Đối với các hiệu điện thế nhỏ hoặc lớn, người ta còn dùng đơn vị milivôn (mV) hoặc kilôvôn (kV).

1 mV = 0,001 V; 1 kV = 1000 V

III. Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế

Thí nghiệm 3: Đo cường độ dòng điện qua bóng đèn và hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn.

Hình 5: Thí nghiệm đo cường độ dòng điện qua bóng đèn
và hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn

Trong thực tế, cường độ dòng điện và hiệu điện thế còn được đo bằng đồng hồ đo điện đa năng, đó là dụng cụ đo điện đa chức năng, nhỏ gọn, thường được sử dụng để kiểm tra mạch điện hoặc mạch điện tử.

Hình 6: Một mẫu đồng hồ đô điện đa năng hiện số